Sự lừa dối của tâm lý trong trading - Phần 2

Chia sẻ của anh Tung Nguyen đăng trong group facebook Anh Em TraderViet Thiện Lành

Nguồn bài viết xem tại đây

Phần 1 xem tại đây: https://traderviet.org/t/su-lua-doi-cua-tam-ly-trong-trading-phan-1.87382/


Tôi xin mở đầu bằng 1 câu truyện cười: Ở 1 xứ xa xôi lạc hậu nọ, có 1 người bị ốm. Gia đình đem anh đến ông thầy lang duy nhất trong làng. Ông thầy lang sờ người bệnh nhân thấy nóng hừng hực bèn bảo anh bị nóng người, đem về ngâm nước lạnh cho bớt nóng là sẽ khỏi. Người nhà bèn làm theo và kết quả anh càng ốm nặng và nghẻo, hết truyện

Câu chuyện cười này không hề buồn cười, vì nó vô lí. Trên đời làm gì có người ngớ ngẩn như ông lang băm kia cũng như người nhà bệnh nhân nghe theo ông. Hẳn bạn đang nghĩ vậy phải không?

Vậy thì bạn nhầm rồi, trên đời này vẫn đầy những kẻ ngớ ngẩn như vậy, chỉ là vì bạn chưa nhìn thấy thôi và tôi sẽ giúp bạn nhìn thấy họ.

Trở lại câu chuyện tâm lý, theo bạn tại sao chúng ta lại bị tâm lý khi giao dịch. Thực ra không chỉ trong lĩnh vực trading mà bất cứ lĩnh vực nào cũng vậy, khi ta làm những thứ mới mẻ, xa lạ ta đều có những cảm giác sợ hãi, lo lắng ... Nếu lĩnh vực đó khó khăn và có tính chất mạo hiểm như trading thì mức độ sẽ nhân lên cả chục cả trăm lần. Những cảm xúc bất thường (gọi là tâm lý) khi giao dịch xuất phát từ việc chúng ta không biết mình đang làm gì, không biết phải làm gì, không biết phải làm như thế nào .....


Bạn giao dịch vì thấy giá chạm cản, bạn giao dịch vì thấy biểu đồ giống 1 mô hình nào đó trong sách, bạn giao dịch chỉ vì đọc thấy 1 tin tức nào đó trên báo ... rồi sau đó không biết làm gì tiếp theo.

Từ đó thì cảm xúc bắt đầu chi phối khiến bạn ra những quyết định sai lầm và sau đó bạn nghĩ chính những cảm xúc đó (tâm lý) là thứ khiến bạn thất bại? Không phải vậy, thứ giết chết bạn là sự ngu dốt, vì bạn trade theo những lí do không đáng tin cậy. Bản thân bạn biết điều đó, và nó gây nên sự lo sợ trong con người bạn. Đó là lí do bạn cần có 1 phương pháp để giao dịch thay vì chỉ đơn thuần hành động tùy hứng với những lí do bất định như mấy newbie.

Bạn có 1 phương pháp tốt với xác suất cao đủ để chiến thắng thị trường nhưng vẫn thua? Đó chỉ là những ảo giác của bản thân bạn. Chỉ khi nào bạn sử dụng phương pháp đó đủ nhiều và cho thấy 1 kết quả tốt trong thực tế chứ không phải chỉ là những ảo tưởng trong đầu bạn, lúc đó bạn mới có thể khẳng định chắc chắn rằng phương pháp đó tốt như thế nào.

Để có 1 phương pháp tốt thì 1 điều quan trọng là bạn cần kỹ năng giao dịch. Cùng 1 phương pháp, có người thành công có người thất bại là vì sự khác nhau của kỹ năng. Kỹ năng giúp cho phương pháp của bạn trở nên hoàn thiện, giúp tăng xác suất của phương pháp đó lên rất nhiều so với những người không có kỹ năng.

Tóm lại mọi thứ vẫn quay về những thứ quan trọng nhất trong trading: phương pháp, kinh nghiêm, kỹ năng mà tôi đã nhiều lần nói. Đó gần như là tất cả những thứ bạn cần quan tâm.


Còn tâm lý, nó chỉ là 1 cơ chế của cơ thể nhằm bảo vệ bạn, cảnh báo bạn khỏi những điều nguy hiểm. Nó nhắc nhở bạn cẩn thận khi làm những thứ mạo hiểm và mà bạn không có đủ khả năng để làm những việc đó.

Nói cách khác tâm lý là hệ quả của vấn đề là bạn trade dở và trade dở mới là nguyên nhân của việc bạn thất bại, chứ không phải tâm lý. Tương tự như khi bạn sốt người bạn nóng lên. Việc nóng lên chỉ là biểu hiện bên ngoài của cơn sốt. Cái cần làm là khám xem chúng ta sốt vì lí do gì, rồi sau đó kê đơn đúng bệnh mà chữa chứ không phải quẳng vào nước lạnh cho người hết nóng để khỏi bệnh. Khi thất bại, chúng ta cần tìm xem nguyên nhân thực sự nằm ở đâu và cải sửa, chứ không phải tóm lấy thằng tên là tâm lý đứng gần đó và đổ tội cho nó.

Cho nên khi gặp bất cứ ai nói "tâm lý là điều quan trọng nhất trong trading" tôi chỉ cười và coi đó là những kẻ ngớ ngẩn không khác gì ông lang băm và những người tin theo trong câu chuyện trên kia.

Khi bạn là 1 trader giỏi, đồng nghĩa với việc bạn có 1 phương pháp trade tốt, bạn đã giao dịch đủ nhiều để tích lũy kinh nghiệm cũng như chứng thực được phương pháp đó là tốt. Bạn cũng đã rèn luyện để sử dụng phương pháp đó 1 cách nhuần nhuyễn để tối ưu hóa nhằm đạt được xác suất chiến thắng cao nhất. Lúc đó mỗi lần vào lệnh của bạn cũng tương tự như cả nghìn lần giao dịch trước đó và bản thân bạn biết (chứ không phải tin) nó có cơ hội thành công cao. Vậy thì liệu tâm lý có thể tác động gì đến những quyết định của bạn không?


Ngược lại khi bạn là 1 trader dở, bạn không biết phải làm gì, phải làm như thế nào trong 1 lĩnh vực được gọi là khó khăn và mạo hiểm nhất thế giới như fx thì chuyện bạn thất bại là đương nhiên, tâm lý tốt sẽ chả giúp được gì cho bạn và tâm lý tệ cũng chả thể hại bạn thêm nữa vì đằng nào kết quả cũng vậy.

Vậy nên câu trả lời của tôi rất rõ ràng và đơn giản: Tâm lý chả đóng vai trò gì trong chuyện thành bại của bạn hết, hoàn toàn 0%.

Nó chỉ là 1 cái cớ để người ta đổ thừa khi không muốn thừa nhận bản thân mình ngu dốt. Nó tạo ra 1 ảo giác khiến bạn không thấy những thứ xa hơn, quan trọng hơn, cần thiết hơn để tìm được con đường đúng đắn. Và bạn sẽ mãi ở trong 1 cái vòng tròn luẩn quẩn không thoát ra ngoài được nếu cứ giữ cái suy nghĩ rằng tâm lý quan trọng nhất như vậy.

Và tôi đã ở trong nghề này đủ lâu để thấy rất nhiều rất nhiều người như vậy. Kết cục của họ đều giống nhau, trong đó có những người đã bỏ rất nhiều thời gian, tâm huyết để theo đuổi con đường này.