Mấy hôm nay lại phong phanh vụ Trung + bị vỡ đập gây lụt Tứ Xuyên, ngoài ra đập Tam Hiệp cũng đang có nguy cơ vỡ và nguy cơ gây ngập lụt còn lớn hơn nhiều. Đây chỉ là tin đồn chưa kiểm chứng xác thực nên không muốn nói kỹ, tuy nhiên vấn đề các đập thủy điện là 1 cũng là 1 chủ đề hay nên tìm hiểu.
Đầu tiên phải nói luôn là ngành công nghiệp thủy điện đã bị các nước phát triển phương Tây ngừng xây dựng từ vài chục năm nay, thậm chí người ta còn dần phá bỏ các công trình thủy điện đã xây từ trước đó và thay thế dần bằng điện hạt nhân, điện mặt trời ....bên cạnh nhiệt điện chưa thay thế được. Lí do thì có 2 phần:
1. Lí do thứ 1 là công nghệ điện hạt nhân phát triển và khả năng kiểm soát tốt giúp các nước có 1 nguồn điện sạch, rẻ và gần như vô tận đủ khả năng thay thế các nguồn điện cũ.
2. Lí do thứ 2 và đây mới là lí do quan trọng: thủy điện là ngành cực kì nguy hại nhiều mặt cho tự nhiên cũng như con người về lâu dài:
- Phá hủy môi sinh các loài động - thực vật. Ví dụ các loài cá về mùa sinh sản chúng sẽ bơi ngược dòng đẻ trứng. Việc xây dựng các thủy điện khiến chúng mất hoặc giảm khả năng sinh sản, về lâu dài tuyệt diệt dần các loài cá sinh sống trên sông, tương tự là các loài thực vật và động vật sinh sống ven sông cũng sẽ ảnh hưởng. Ví dụ điển hình như sông Mekong bị Trung Quốc, Lào, Campuchia chia nhau xây dựng mấy chục con đập dọc theo sông như hiện nay khiến số lượng các loài cá và động vật mạnh. Dân miền Tây Nam Bộ VN trước sống bằng nghề cá giờ không sống nổi nữa.
- Các con sông lớn thường có 2 mùa theo tự nhiên: mùa lũ và mùa khô. Khi xây thủy điện, vì nhu cầu sản xuất điện các nhà máy phải luôn trữ 1 lượng nước lớn trong 1 mức độ cố định. Vào mua khô, việc tích trữ nước quá nhiều ở thượng nguồn sẽ khiến phía dưới khô hạn càng nặng hơn nhiều. Vào mùa lũ, khi mưa quá lớn quá nhiều - lượng nước tích trữ vượt quá mức độ cho phép gây nguy hiểm họ sẽ xả đập để tránh nguy cơ vỡ đập, khiến lượng nước dồn về gấp bội và gây lũ lụt nặng ở vùng hạ lưu hơn bình thường. Nếu 1 con sông xây dựng quá nhiều đập thủy điện thì mức nguy hiểm còn tăng lên gấp bội vì chỉ cần 1 con đập phía trên xả lũ là các đập phía dưới bắt buộc phải xả theo gây nên hiệu ứng lũ chồng lũ hàng chục lần (tương tự như hiện tượng bán tháo cổ phiếu).
Việc hạn chồng hạn, lũ chồng lũ vừa góp thêm phần phá hủy môi sinh, đồng thời cũng gây nguy hiểm và nguy hại cho người dân sống 2 bên bờ sông rất lớn. Lấy ví dụ thực tế như mấy cái nhà máy thủy điện con con ở miền Trung Việt Nam, năm nào cũng thấy lũ lớn phá hủy nhà cửa, gây chết người .... gây thiệt hại lớn mà nguyên nhân chủ yếu là do các nhà máy thủy điện xả lũ chứ không phải do mưa tự nhiên. Mỗi mùa lũ dân xứ Vịt lại hô hào nhau quyên góp ủng hộ, nhưng cái chúng ta cần làm hơn đó là dừng và bỏ các nhà máy thủy điện đi mới là giải pháp đúng đắn và lâu dài. Thay vì thế chúng ta vẫn đang rất tích cực trong việc xây thêm nhà máy thủy điện ???
Nói dại gặp năm nào mưa to lũ lớn trên sông Me Kong có lẽ chúng ta sẽ nhìn thấy cả Trung Quốc, Việt Nam, Lào, Campuchia đều ngập trong nước.
- Ngoài các hậu quả chính thấy rõ, thì còn có nhiều hệ lụy xấu bất lường mà chúng ta chỉ nhận thấy sau nhiều năm, ví dụ như hiện tượng ngập mặn. Đó là khi các dòng sông bị hạn hán quá nặng và quá lâu, khiến mực nước sông thấp hơn mực nước biển và nước biển tràn ngược vào các dòng sông, ngấm vào đất khiến cho đất ven sông vốn trù phú màu mỡ thì bỗng nhiên thành đất mặn không thể trồng lúa - cây ăn quả như trước đây được nữa.....
Cho nên ở thời đại này thì việc xây dựng các nhà máy thủy điện tràn lan ở Trung Quốc, Việt Nam, Lào, Campuchia .... nó không chỉ thể hiện các nước này đang có trình độ kỹ thuật - văn hóa rất thấp, mà nó còn là 1 hành động rất thiếu nhân tính vì nó làm lợi cho các nước, các vùng, các doanh nghiệp xây thủy điện mà gây nguy hiểm và tai hại cực kì lớn cho các vùng khác cũng như ảnh hưởng lớn đến môi sinh. Cho nên đọc báo mà thấy Việt Nam khoe đang hay sắp xây thêm mấy chục nhà máy thủy điện thì chúng ta nên buồn chứ đừng có vui.
Không phải tự nhiên mà rất nhiều nước đã từ bỏ thủy điện trong khi vẫn giữ lại nhiệt điện dù nó gây ô nhiễm môi trường khá lớn.
